- Szczegóły
- Opublikowano: 01 marzec 2024
22 lutego po raz kolejny spotkał się Klub Gimnastyki Umysłu Erudyta.Na początek uczestnicy rozmawiali o tym, co u nich słychać. Później zastanawialiśmy się nad nadchodzącymi zagadkami, udostępnianymi na Facebooku, wymyślając kolejne. Następnie, przy kawie i słodkościach, przeszliśmy do naszej krzyżówkowej rozgrzewki, mierząc się z różnymi, mniejszymi i większymi, krzyżówkami. Czas szybko minął i przeszliśmy do naszych prelekcji.
Na początek oglądaliśmy zdjęcia z wycieczki jednej z uczestniczek na Islandię. Dowiedzieliśmy się między innymi, że w kraju tym nie brakuje wody, ciepła i energii elektrycznej. Zobaczyliśmy też zdjęcia z kąpieli w rzece, która w lutym miała wodę o temperaturze 41 stopni Celsjusza! Obejrzeliśmy i usłyszeliśmy wiele ciekawych rzeczy, a był to jedynie wstęp do prelekcji na temat Islandii, którą usłyszymy na kolejnym spotkaniu.
W dalszej części wysłuchaliśmy informacji na temat świebodzińskiego Kościoła św. Michała Archanioła:
– pierwsza informacja o sanktuarium w tym miejscu pochodzi z 1311 roku i dotyczy kościoła pod wezwaniem Piotra i Pawła, była to budowla drewniana jednonawowa;
– czas fundacji to prawdopodobnie 1336 rok;
– 1446 – wybudowano ceglaną fasadę i zmieniono patrona na dzisiejszego; budynek wzorowano na późnogotyckiej katedrze w Przyborze (Fürstenwalde);
– do XVI wieku był to kościół halowy (wszystkie nawy równej wysokości), trzy nawowy z zamkniętym prezbiterium (chór kapłański); na wieży znajdowały się trzy dzwony: mały, średni i duży;
– 12 maja 1541 - wielki pożar, ocalał tylko zamek i Brama Głogowska (inaczej Krośnieńska), w kościele ocalały tylko mury; ówczesny burmistrz miasta, Bonawentura Schickfuss, rozpoczął remont miasta, w tym kościoła: na wieży pojawia się zegar i cztery dzwony, zaś kościół dorobił się pięciu naw (remont ukończono w 1555);
– 1580 – na 71 lat kościół przejęli luteranie;
– 1581 – zawalił się szczyt kościoła; zniszczeniu uległy sklepienie i organy;
– 1602 – ostatecznie zamknięto przykościelny cmentarz;
– 1604 – protestanci wybudowali budynek szkoły (obecnie jest to "Dom Sióstr"), dziś jest to najstarszy budynek miasta;
– 21 stycznia 1637 – pożar ogarnął rynek i kościół (przetrwały sklepienie i dolna część wieży; dzwony się stopiły); do zakończenia wojny trzydziestoletniej (1618-38) kościół był niezadaszony;
– 1654 – kościół przejmują ewangelicy (kościół ewangelicko-protestancki);
– 28 kwietnia 1854, proboszcz doktor Künzer przyjeżdża z Wrocławia, postanawia odnowić kościół i krzewi katolicyzm;
– kwiecień 1855 - Alexis Langer (z Wrocławia) rozpoczął odbudowę kościoła: zbudowano wieżyczki o 151 cm wysokości; wejście główne znajdowało się od strony południowej (dziś jest tam Kaplica Grobu Pańskiego); ołtarz główny i ambonę wykonał stolarz Fickel, zaś przy każdym filarze znajdował się ołtarz boczny; zmiana empory – przeniesiona została ze środka na ścianę boczną;
– 15 czerwca 1856 – na jednej z wież zamontowano kulę; dzwony, znajdujące się na wolnostojącej dzwonnicy, zostają umieszczone z powrotem na wieżach kościoła;
– 4 sierpnia 1856 - zamontowano na wieży drugą kulę;
– 20 listopada 1857 - uroczyste poświęcenie kościoła ("Zebedeuszki", czyli złote krzyżyki, znajdują się w miejscach, gdzie padała woda święcona);
– 1931 do 37 – kolejny remont: empora wróciła na poprzednie miejsce, pojawiła się figura Świętego Michała, umieszczono "belkę łuku tęczowego"; stoi tam Męka na Krzyżu, zwana też "Grupą Ukrzyżowania";
– budynek pokryty jest dachem siodłowym (dwuspadowym) z dachówki ceramicznej;
– fasada zwieńczona jest ukośnymi szczytem ze ślepym maswerkiem;
– kościół ma wymiary 31 x 37 m (jest jednym z trzech kościołów w Polsce, które są szersze niż dłuższe);– po prawej stronie, gdzie znajduje się rząd kaplic, dodano czwartą nawę;
– w większości budynku sklepienie jest sieciowe, tylko nad kaplicą Świętego Serca Jezusa znajduje się sklepienie kryształowe;
– obecny ołtarz pentaptyk (pięcioramienny) z 1556 roku pochodzi z warsztatu "Mistrza ołtarza z Gościszowic" i przedstawia:
– – w predelli (czyli niższej części) Ostatnią Wieczerzę
– – w retabulum (powyżej, w scenie głównej) Wielką Rodzinę Maryi
– – świętych Marcina i Augustyna (na lewym skrzydle), oraz Andrzeja i Rocha (po prawej stronie)
– – powyżej ołtarza jest "belka łuku tęczowego", na której po bokach Jezusa* znajdują się Maryja i Jan Ewangelista, zaś przed belką – Michał Archanioł;
– w nawie bocznej znajduje się barokowy ołtarz Matki Bożej Zwycięskiej z 1740 roku; co ciekawe, tabernakulum jest w nim obrotowe; po obu stronach głównej figury znajdują się święci Augustyn i Ambroży; wizerunek ten określa się jako Immaculata, mimo iż Maria trzyma na rękach Dzieciątko;– na emporze znajduje się napis "GLORIA PATRI ET FILIO ET SPIRITUI SANCTO" (czyli "chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu").
Inne ciekawostki na temat tego sanktuarium:
– od strony ulicy Górnej znajduje się wejście z osobną klatką schodową, która prowadziła na boczną emporę; powstało specjalnie dla Jana Szalonego (1435-1504); obok tego wejścia znajdują się tak zwane "dołki pokutne"/"świdry ogniowe";
– w 1577 roku w trakcie zawieszania nowego dzwonu zginął Johann Bluminger, 10-letni syn piekarza;
– w latach 1832-33 powstała nowa plebania; poprzednia znajdowała się w ogrodzie przy ulicy Górnej, budynku już nie ma;
– w 1867, po remoncie zleconym przez proboszcza Künzera, w północną wieżę uderzył piorun;
– w 1871 sprowadzono Siostry Boromeuszki, które zamieszkały przy ul Garbarskiej (dziś "Dom Sióstr"), założyły one dom starców i przychodnię;
– 9 grudnia 1871 roku z okna [nowej] w plebanii wypadł ksiądz, którego odnaleziono dopiero następnego dnia, martwego;
– 16 października 1945 roku przybyły Siostry Pasterki, które razem z księdzem Janikiem otworzyły przedszkole (1.11.), a następnie Caritas (1947);
Na zakończenie ustaliliśmy termin następnego spotkania na 7. marca. O 10:30 zapraszamy do Czytelni "Fabryka Kreatywności".
*wygląd perizonium, czyli przepaski Chrystusa, jest zależny od czasu, w jakim utworzono ołtarz/rzeźbę, w związku z tym możemy po nim rozpoznać styl architektoniczny budowli