- Szczegóły
- Opublikowano: 20 marzec 2025
Klub Gimnastyki Umysłu Erudyta spotkał się ponownie 13 marca. Obecni zagłosowali w plebiscycie na najpiękniejszy wiersz wszechczasów, rozmawiali krótko na temat historii szaradziarstwa (krzyżówki jako takie zaczęły być popularne dopiero w latach dwudziestych XXw. – wcześniej prym wiodły zagadki) i wcześniejszych nazw niektórych świebodzińskich ulic:- ul. Piłsudskiego wcześniej nosiła nazwę „22 lipca” i „Adolf-Hitler-Strasse”;
- ul. Wałowa była „Obrońców Pokoju”;
- ul. Głowackiego – „Zerndta”, a wcześniej „Łaziebna”;
- ul. 1 Maja – „Kreuzstrasse”.
Szybko przyszła pora na krzyżówkową rozgrzewkę, przy której obecni wzmacniali się kawą i słodkościami. Rozpoczęliśmy od „wprost i wspak”, co okazało się dobrą przystawką przed „z przymrużeniem oka”, w której w tym tygodniu królowała szeroko rozumiana ekwilibrystyka języka („zdejmuje z półki” – „goprowiec”, „z zupą na setce” –„abaŻUR” czy też „ogon Wielkiej Niedźwiedzicy” – „dzicy”). Tego dnia czekały też na nas krzyżówki z powywijanymi hasłami – nie zgubienie się w tych wygibasach było nie lada wyczynem!
Tradycyjne prelekcje rozpoczęliśmy od wykładu o Wielkim Murze Chińskim (który, wbrew obiegowej opinii, nie jest widoczny gołym okiem z orbity okołoziemskiej, a tym bardziej z księżyca!). Dowiedzieliśmy się wielu ciekawych rzeczy:- -> powstawał w kilku różnych klimatach, na różnych wysokościach (niziny, góry i wszystko pomiędzy), pozostałości fortyfikacji znajdują się w 9 prowincjach.
- -> tradycyjnie przyjmuje się, że Wielki Mur rozciągał się od Shanhaiguan nad zatoką Liaodong (określanego Głową Starego Smoka) do Jiayuguan w górach Nan Shan (nazywanego Ogonem Starego Smoka) na długości ok. 2400 km; nazywany jest też „Murem 10 000 Li” (określenie to oznaczać miało „nieskończoną długość” muru).
- -> wg chińskiej tradycji linie proste przyciągają złe duchy – był to kolejny (obok uwarunkowania terenu) powód meandrów fortyfikacji.
- -> pierwszy Wielki Mur, w formie nasypów ziemi i kamieni, miał za zadanie chronić azjatyckie państwa (zjednoczone w 221 roku p.n.e. w Cesarstwo Chińskie) przed atakami ludów koczowniczych; choć powstał na polecenie pierwszego cesarza Chin w III w. p.n.e., najstarsze źródła tekstowe na temat fragmentów fortyfikacji pochodzą z 656 r. p.n.e. i dotyczą murów królestwa Chu.
- -> budowa z III w. p.n.e. pochłonęła wiele żyć - mówi się o milionie ofiar; według legendy (istnieje niewiele dowodów budowy „Wielkiego Muru” w tym okresie) umierających z wycieńczenia robotników zamurowywano w ścianach fortyfikacji.
- -> przyjmuje się, że budowa trwała 2000 lat – obecną formę zawdzięczamy dynastii Ming (1368-1644), która w XV wieku, odczuwając duży nacisk ludów mongolskich, postanowiła zbudować, w oparciu o wciąż istniejące fragmenty starożytnego muru, ciągły system fortyfikacji – od granic Korei aż po pustynię Gobi; system ten składał się nie tylko z samego muru, ale także z przylegających do niego osad nadgranicznych, faktorii handlowych oraz szerokiego na blisko 1 km pasa „spalonej” ziemi.
- -> w XV wieku w budowie wykorzystywano lokalne kamienie (w górach) oraz cegły (o wymiarach 48x48x18cm), a także specjalną zaprawę z kleju ryżowego.
- -> wymiary: zazwyczaj wysokość muru to 16 metrów, grubość – 8 metrów przy podstawie i 4-5 u szczytu, szerokość traktu – między 5 a 8 metrów.
- -> co 100 metrów zbudowano wieże strażnicze, wykorzystywane m.in. w komunikacji (w dzień stosowano sygnały dymne, nocą – ogniowe); tym systemem ostrzeżenie docierało na odległość 750 kilometrów w zaledwie kilka godzin!
- -> mury posiadały dobrą akustykę, zatem wróg w większej liczbie był z daleka dobrze słyszany.
- -> w czasie budowy w XV wieku zadbano, m.in. o ogrzewanie wież (systemem kanałów wentylacyjnych), a także o ozdoby: wież strzegły smocze głowy, pełniące funkcję gargulców i będące symbolem cesarza.
- -> według najnowszych badań całkowita długość fortyfikacji (przy uwzględnieniu całego systemu, łącznie z barierami naturalnymi i licznymi odgałęzieniami, częściowo wciąż niezbadanymi) wynosi 21 196 km, w tym około 40 tysięcy wież!
- -> z powodu niewolniczej pracy przy tej budowie wielu Chińczyków wstydziło się muru; często demontując i niszcząc fragmenty (gdzieniegdzie aż po fundamenty).
- -> zachodni odcinek Wielkiego Muru chronił chińską część Jedwabnego szlaku.
- -> w 1987 roku Wielki Mur Chiński został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, a 7 lipca 2007 ogłoszono go jednym z siedmiu nowych cudów świata.
By wprowadzić się w lżejszy nastrój obecni odpowiadali następnie na pytania o skojarzenia muzyczne z utworami sprzed lat, m.in.:
- u Niemena płonie -> stodoła;
- u Kasi Sobczyk stoi u drzwi -> hipopotam;
- nie tak wyobrażała sobie z nim spotkanie Beata Kozidrak -> Józek;
- zepsuty od stu lat u Moniuszki -> zegar;
- w piosence Quorum miał uroczysty ślub -> strażak;
- u Kasi Stanek była malowana -> lala;
- pechowy dzień Kasi Sobczyk -> trzynasty;
- wiosenny grajek u Teresy Tutinas i Liliany Urbańskiej -> wiatr;
- on czerwony i wysoki a ona o krótkich nóżkach -> kaczuszka;
- u Marii Koterbskiej kataryniarz chodził ze złotym -> pierścionek.
Pytania często przyprawiały obecnych o chęć zaśpiewania choćby kilku linijek, zatem zakończenie wprawiło wszystkich w dobre humory. Pojawiła się nawet myśl o karaoke!
Zapraszamy na najbliższe spotkanie Klubu Gimnastyki Umysłu Erudyta, już 27 marca, tradycyjnie o godzinie 10.30. Wstęp na spotkania jak zawsze wolny.