Spotkanie Erudytów 28.09.

28 września odbyło się kolejne spotkanie Klubu Gimnastyki Umysłu Erudyta. Po początkowych pogaduchach dość szybko przeszliśmy do naszej krzyżówkowej rozgrzewki. Nieco nam przyszło nagłowić się nad "jolką we mgle" i "oszczędną", ale również, po dłuższej przerwie, mieliśmy do czynienia z „z przymrużeniem oka”, która jak zawsze nie szczędziła nam absurdów: "u x (bez)" ("urazy "), "imiona miodem kapiące"("ule").

 

Czas szybko nam minął, więc przyszła pora na prelekcje.

Najpierw przyjrzeliśmy się korridzie (po hiszpańsku "corrida de toros", correr – biegać, de toro- byk). Warto wspomnieć tytułem wstępu, że „torreadorzy” to wszyscy zapaśnicy uczestniczący w korridzie. Według niektórych to zwyczaj sprowadzony na Półwysep Iberyjski przez Arabów, inne wersje mówią o Kartagińczykach lub Rzymianach. Kiedyś praktyka popularna wśród arystokracji, w walkach brali udział nawet królowie (np. Filip IV). Po raz pierwszy zorganizowano korridę na cześć Alfonsa VIII, króla Kastylii, w 1133 roku. Poznaliśmy etapy tego "krwawego sportu":

-> zaczyna się od wyhodowania okazu specjalnie na potrzeby korridy;

-> wypuszczenie go na "placa de toros" (arenę);

-> drażnienie byka (żółto-różowymi płachtami, zwanymi "cappa"), by sprowokować go do ataku;

-> pikador z piką (konno) atakuje byka, wbijając pikę w unerwiony garb zwierzęcia; koń jest zabezpieczony specjalnym ochraniaczem;

-> banderillos z banderillami (szpady/lance) usiłują wbić broń w to samo miejsce co pikador; byk jest osłabiony; banderille zostają w byku;

-> matador (hiszp.. „zabijacz”) ma zadać śmiertelny cios; "muleta" to czerwona płachta, której używa matador; matador celuje w miejsce wielkości monety, by przeciąć rdzeń kręgowy; jeżeli za pierwszym razem wceluje, może odciąć jako trofeum ucho lub ogon byka. Matador z trofeum zostaje bohaterem narodowym.

Najbardziej znani matadorzy:

     - Luis Miguel Dominguín

     - Manuel Laureano Rodríguez Sánchez (Manolete)

     - Cristina Sánchez

Spór o korridę trwa od dziesięcioleci. Jej przeciwnicy twierdzą, że sprowadza się ona do torturowania zwierzęcia, które wykrwawia się ku uciesze tłumu. Natomiast zwolennicy, do których należy były król Hiszpanii Juan Carlos, podkreślają, że corrida to wyjątkowa sztuka łącząca w spójną całość choreografię, kostium i muzykę. Matador jest przy tym niczym rzeźbiarz, który urabia nie glinę, lecz zwierzę. Miłośnicy korridy dostrzegają w niej nie tyle ból i cierpienie, co przede wszystkim piękno. Parlament Katalonii uchwalił zakaz korridy od 1 stycznia 2012 roku; w Prowansji, Portugalii, Ekwadorze, Kolumbii i Peru w dalszym ciągu jest organizowana, choć niekiedy w trochę innej formie.

Ideę i motyw corridy w sztuce zgłębiali między innymi Francisco Goya (cykl „Tauromachia"), Picasso, Salvador Dali, Ernest Hemingway; najbardziej znanym dziełem dotyczącym korridy jest aria torreadora w operze „Carmen” Georgesa Bizeta.

 

Drugi temat tego dnia dotyczył Adama Mickiewicza. Oto, między innymi, co usłyszeliśmy:

--> jedyne muzeum Adama Mickiewicza w Polsce znajduje się w Śmiełowie koło Kórnika;

--> jego drugie imię to Bernard;

--> urodził się 24 grudnia (lub 13 grudnia) 1798 roku w Zaosiu koło Nowogródka lub w Nowogródku;

--> zmarł 26 listopada 1855 roku w Stambule (wówczas Konstantynopol) w Turcji;

--> jest jednym z trzech wieszczów polskich;

--> został ochrzczony 12 lutego 1799 w kościele Przemienienia Pańskiego w Nowogródku; ----> syn Mikołaja Mickiewicza herbu Poraj, adwokata sądowego w Nowogródku i komornika mińskiego, oraz Barbary z Majewskich, córki ekonoma z pobliskiego Czombrowa;

--> miał dwóch braci: Aleksandra i Franciszka Bronisława;

--> w 1812 (miał wówczas 14 lat) umiera ojciec – młody Adam zostaje głową rodziny; wówczas też przez Nowogródek przychodzą wojska napoleońskie w drodze do Rosji;

--> 1815 w Wilnie podejmuje studia matematyczno-fizyczne, które zmienia na humanistyczne;

--> 1817 z Tadeuszem Zanem zakładają Towarzystwo Filomatów;

--> 1819 – pracuje jako nauczyciel w gimnazjum w Kownie;

--> 1823 – aresztowany i uwięziony w klasztorze w Wilnie, później wywieziony w głąb Rosji; gdzie m.in. poetkę Karolinę Jaenisch uczył w domu; potem (w 1827) się z nią zaręczył, jednak rok później zerwał zaręczyny;

--> koniec lat 20: niespełniona miłość do Maryli Wereszczakówny (młoda Maryla pochodziła z zamożnej i wpływowej szlachty litewskiej, zaś młody Adam ze szlachty zaściankowej; mimo ich wzajemnego uczucia i przyjacielskich stosunków Mickiewicza z rodziną Maryli, rodzice wymogli na niej wypełnienie wcześniej zawartych zaręczyn z hrabią Puttkamerem);

--> w Dreźnie, na podstawie swojej młodości, napisał "Dziady cz. III"; szczególnie końcowy ustęp ("Do przyjaciół Moskali") miał charakter osobisty;

--> 1829 – Szwajcaria i Włochy;

--> 19 kwietnia 1830 opuszcza Rzym, słysząc o powstaniu antyrosyjskim, w sierpniu z Drezna przyjeżdża do Polski, do Śmiełowa (tuż przy granicy z zaborem rosyjskim). Zmienił wówczas nazwisko by przejść przez granicę i walczyć (Adam Mühl); nie udało się jednak. Ponownie zakochał się w mężatce, szwagierce właściciela pałacu w Śmiełowie, Konstancji Łubieńskiej (prawdopodobnie pierwowzór Telimeny); to w tym pałacu powstał zarys "Pana Tadeusza". W Śmiłowie przebywał 3 tygodnie, w Wielkopolsce w okresie sierpień 1831 – marzec 1832;

--> miał 164 cm wzrostu;

--> przez 20 lat mieszkał w Paryżu;

--> w 1834 postanowił się ożenić z Celiną Szymanowską; miał z nią sześcioro dzieci: czterech synów (Władysław, Józef, Aleksander, Jan) i dwie córki (Maria, Helena).

 

Na zakończenie mieliśmy krótki quiz, w którym mieliśmy rozpoznać utwory po ich fragmentach. Mieliśmy przy tym sporo frajdy, a przy okazji wysłuchaliśmy fragmentów między innymi "Ody do radości”, "Pieśni Filaretów", "Romantyczności", „Świtezi”, „Stepów Akermańskich”, „Pana Tadeusza”, „Pani Twardowskiej” i innych. Najbliższe spotkania Erudytów odbędą się 12. i 26. października. Zapraszamy do Czytelni "Fabryka Kreatywności".