Spotkanie Erudytów 08.08.24

Kolejne z cyklicznych spotkań Klubu Gimnastyki Umysłu Erudyta odbyło się 8 sierpnia. Na początek, przy kawie i słodkościach, uczestnicy rozmawiali na temat aktualnych wydarzeń, w tym pogody (gwałtowne burze i zalania różnych miast w Polsce, w tym części Świebodzina). Polecali też sobie ulubionych pisarzy (dużą popularnością w grupie cieszy się Sławek Gortych). Nim się obejrzeliśmy, przyszła pora na naszą krzyżówkową rozgrzewkę: rozwiązywaliśmy m.in. „kreskówkę”, „bez 3 liter”, „w dwóch słowach” i inne. W tej ostatniej zagwozdkę mieliśmy przez chwilę przy „miejscu zakupu górala” („sklep rowerowy”).

 

Czas szybko minął, więc przeszliśmy do prelekcji, które zaczęliśmy od poznania historii prezydentów z granitu na Mount Rushmore. Jest to góra leżąca w Black Hills na zachodzie stanu Dakota Południowa, w której w latach 1927–1941 wykuto pomnik o nazwie Mount Rushmore National Memorial. A oto część wiedzy, którą poznaliśmy:

     -> góra, nazywana przez Indian Sześcioma Dziadkami, została w 1885 przemianowana na Mount Rushmore (na cześć wybitnego nowojorskiego prawnika Charlesa E. Rushmore’a, pierwotnie związanego z miejscowymi poszukiwaczami złota); nazwa została nadana podczas wyprawy poszukiwawczej Charlesa E. Rushmore’a, Davida Swanzeya oraz Billa Challisa;

     -> wysokość góry to 2034 m n.p.m.;

     -> cały pomnik powstawał przez 14 lat; jego ostateczny koszt to prawie 99 milionów dolarów;

     -> wykuwany był w głównej mierze przez rzeźbiarza Gutzona Borgluma (1867–1941), w granitowej skale Mount Rushmore, za pomocą ładunków wybuchowych, młotów i ciężkiego sprzętu; jednak Borglum najpierw stworzył modele głów o wysokości 1,5 metra;

     -> poza pomysłodawcą w całym przedsięwzięciu brało udział 400 robotników i rzeźbiarzy (wśród których znajdował się m.in. Korczak Ziółkowski), choć zdarzały się wypadki, nie było ofiar śmiertelnych;

     -> Borglum zmarł na 7 miesięcy przed zakończeniem prac, a rzeźbę dokończył jego syn, Lincoln;

    -> pomnik składa się z czterech głów prezydentów USA, szczególnie znaczących dla historii tego kraju (od lewej): George Washington (początek budowy 1930; 1. prezydent USA), Thomas Jefferson (1936; 3. prezydent USA), Theodore Roosevelt (1939; 26. prezydent USA) oraz Abraham Lincoln (1937; 16. prezydent USA); autor początkowo planował odtworzyć wyłącznie podobiznę Washingtona, jednak prezydent Coolidge nalegał, by obok niego uwieczniono dwóch prezydentów reprezentujących republikanów oraz jednego demokratę; przedstawione oblicza symbolizują pierwsze 150 lat historii Stanów Zjednoczonych: prezydentów wybrał Borglum, kierując się ich wkładem w utrzymanie Republiki oraz zasługami związanymi z poszerzeniem terytorium (narodziny kraju – Washington; ekspansjonizm terytorialny, zakup Luizjany – Jefferson; zachowanie jedności – Lincoln; dominacja, budowa kanału Panamskiego – Roosevelt);

     -> każde popiersie ma wysokość około 18 metrów, poza podobizną Washingtona, która jest o 2 metry wyższa; cały pomnik ma 90 metrów wysokości i 150 szerokości;

     -> gdy ukończono rzeźbienie Jeffersona, u podnóża znajdowało się pół megatony (1 Mt to milion ton) granitowego gruzu, który usunięto przed dalszą pracą;

     -> rocznie miejsce to odwiedza około 1,5 mln turystów (w 2004 było ich 2 mln);

     -> do oczyszczania pomnika stosuje się pył granitowy, kredę i olej lniany, jednak nie usuwa się porostów (zrobiono to tylko raz, w 2005);

     -> Tubylczy Amerykanie, w szczególności Indianie Dakotowie, postrzegają pomnik jako bezczeszczenie ich miejsc świętych.

 

W dalszej części mieliśmy za zadanie dopasować do konkretnych grup miast najodpowiedniejszą funkcję (mieliśmy ich listę). I tak:

- Waszyngton i Bruksela -- > f. polityczna;

- Monachium, Rzeszów, Nisko i Lubrza -- > f. administracyjna (różne komórki administracji, np. Lubrza to gmina);

- Lipsk, Poznań i Kielce -- > f. handlowa;

- Czelabińsk, Koluszki i Zbąszynek -- > f. komunikacyjna;

- Nowy York i Warszawa -- > f. usługowa;

- Cannes, Sopot i Opole -- > f. kulturalna;

- Oksford, Kraków i Padwa -- > f. naukowa;

- Karlowe Wary i Nałęczów -- > f. uzdrowiskowa;

- Innsbruck i Zakopane -- > f. wypoczynkowa;

- Mekka i Częstochowa -- > f. religijna;

- Magnitogorsk i Katowice -- > f. przemysłowa;

- Guantanamo i Modlin – f. militarna.

 

Kolejnym zadaniem było wypisanie imion, które można utworzyć ze słowa „melancholia”. Mieliśmy przy tym sporo frajdy. Ułożyliśmy imiona: Melania, Ania, Lena, Lila, Hela, Nel (Nela), Alina, Hania, Celina, Ala, Ela, Ina, Ola, Mila, Lea, Henia, Halina, Amelia, Ilona, Malina i inne.

 

Na zakończenie dostaliśmy do uzupełnienia dwa metagramy. Po tym ustaliliśmy termin ostatniego wakacyjnego spotkania Erudytów. Osoby głodne wiedzy, niezależnie od wieku, zapraszamy 29 sierpnia o 10.30 do Czytelni „Fabryka Kreatywności”.