Spotkanie Erudytów 10.10.24

Kolejne z cyklicznych spotkań Klubu Gimnastyki Umysłu Erudyta odbyło się 10 października.

Na początek obecni opowiadali o tym, gdzie wyjeżdżali od ostatniego spotkania (w tym zachwycali się wrześniową pogodą nad polskim morzem), oraz dzielili się poznanymi dotychczas zwyczajami żywieniowymi w różnych krajach, a także podstawami zdrowej diety.

Szybko nadeszła pora naszej krzyżówkowej rozgrzewki. Choć w zmniejszonym składzie, rozwiązaliśmy różne formy, jak „syjamskie”, „przez analogię” czy „bliźniaki”. Pochyliliśmy się też nad „z przymrużeniem oka”, w której absurd gonił absurd, na przykład: „kto wali inaczej? I jest to moc” („kilowat”), czy też „z plecionką ze słomy w ambasadzie” („dyplomata”).

 

Następnie, w ramach prelekcji, dowiedzieliśmy się na czym polega uzdatnianie wody i jak to wygląda ogólnie, a także stricte w Świebodzinie. Na początek przyjrzeliśmy się jednej z najważniejszych podstaw całego procesu, a więc „Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi”; temat ten omawia też „Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne” i in. Określają one, między innymi, jakość wody, parametry zawartości minerałów, czy też częstotliwość wykonywania badań.

Ujęcia wody ze względu na źródło, z którego pobierana jest woda, można podzielić na ujęcia wód podziemnych i ujęcia wód powierzchniowych.  Do najważniejszych zanieczyszczeń wód powierzchniowych można zaliczyć: fosforany i azotany, metale ciężkie (ołów, rtęć, kadm), substancje powierzchniowo czynne, pestycydy, fenole, polichlorowane bifenyle, inne nietoksyczne substancje organiczne. Jako że zanieczyszczenia wód pojawiają się w wyniku działalności człowieka lub błędu/ awarii systemu, wody podziemne są relatywnie czystsze i wymagają jedynie okresowej dezynfekcji.

W procesie uzdatniania wody wykonuje się, między innymi, utlenianie:

-> żelaza (dwuwartościowego w trójwartościowe, które ma postać tzw. „brązowej brei”)

-> manganu (czterowartościowego w siedmiowartościowy, mający postać czarnego piasku). Proces wykonuje się w warunkach otwartych by uniknąć utleniania się tych pierwiastków w rurach, co powodowałoby ich zapychanie; następnym etapem jest otwarta filtracja, po której wody podziemne mogą trafić do sieci.

Co ciekawe, chociaż zimna woda z kranu może być zdatna do picia, to nie zawsze jest tak samo z ciepłą „kranówką” – wodociągi nie odpowiadają za zdatność takiej wody. Mało tego, nie ma norm zdatności ciepłej „kranówki”, co może wynikać między innymi z faktu, że w wyższej temperaturze namnaża się więcej bakterii.

Najczęściej dochodzi do skażenia wody bakteriami:

- -> z grupy „cola”, które są w większości stosunkowo niegroźne; to pospolite, wszędobylskie bakterie, które w małych ilościach nie powinny być szkodliwe, JEDNAK Escherichia coli (tzw. E. coli), jeśli dostanie się do płuc, może wywołać nawet zapalenie płuc; w przypadku skażenia można się myć w przegotowanej wodzie, ale bezpieczniej takiej nie spożywać.

- -> enterokokami kałowymi (Enterococcus faecalis), których obecność w wodzie pitnej najczęściej związana jest z długotrwałym oraz intensywnym jej zanieczyszczaniem ściekami; są antybiotykoodporne, a spożycie zakażonej nimi wody może prowadzić do wielu różnych chorób, w tym między innymi zapalenia wsierdzia czy zakażenia układu moczowego.

- -> Legionella pneumophila, w domowych warunkach bakterie przenikają do organizmu m.in. podczas brania prysznica lub korzystania z klimatyzacji; mogą powodować zapalenie płuc o różnym stopniu nasilenia: od łagodnych objawów grypopodobnych po ciężkie zapalenie płuc. Najczęściej pojawia się w ciepłej wodzie, często w szpitalach.

Kamień w wodzie to nic innego jak związki wapnia i magnezu – są zdrowe do spożycia, jednak dla potrzeb gospodarczych już nie takie dobre; jest to inaczej twardość wody.

Twardość całkowita wody to zawartość jonów wapnia i magnezu przeliczona na tlenek wapnia. Twardość węglanowa to zawartość jonów wapnia i magnezu w postaci wodorowęglanów (CaCO3 oraz MgCO3).

SKALA TWARDOŚCI WODY:

Woda bardzo miękka  < 100 [mg CaCO3]/l

Woda miękka 100 - 200 [mg CaCO3]/l

Woda średnio - twarda 200 - 350 [mg CaCO3]/l

Woda twarda 350 - 550 [mg CaCO3]/l

Woda bardzo twarda > 550 [mg CaCO3]/l

     Woda w Świebodzinie ma twardość 350 mg/l i pochodzi z ujęcia podziemnego, co oznacza, że próbki do badań pobierane są z głębokości 80-100 metrów. Jest to równoznaczne z tym, że nie ma potrzeby jej permanentnej dezynfekcji (np. chlorem), gdyż możliwość skażenia w wyniku wpływu działalności człowieka jest znikoma.

     Przy tej okazji przypomnieliśmy sobie, że wypicie bardzo dużej ilości wody pitnej (powyżej 5 litrów w ciągu kilku godzin) może prowadzić do śmierci wskutek hiponatremii (silnego obniżenia poziomu sodu we krwi). W tak dużych ilościach, na przykład w czasie treningu lub upałów, bezpieczniej jest pić płyny izotoniczne.

     Na zakończenie dowiedzieliśmy się, że Unia Europejska chce wprowadzić dyrektywę o wodzie jako dobru ogólnodostępnym. Takie prawo funkcjonuje już w niektórych krajach bogatych w złoża tego surowca (np. Kanada, Islandia). Woda jest tam darmowa dla wszystkich mieszkańców, zaś wydobycie i uzdatnianie opłacane jest przez państwo.

 

Najbliższe spotkanie, nietypowo, już 17 października. O godzinie 10.30 zapraszamy głodnych wiedzy do Czytelni „Fabryka Kreatywności”.